SP.A-Rood, de linkse denktank van de SP.A, blaast vandaag verzamelen. Boegbeeld Erik De Bruyn voorspelt met de afschaffing van de betaalde lunchpauze voor het Antwerps stadspersoneel alvast een hete herfst in de Scheldestad. 'Maar bestempel me niet als een anti-Patrick Janssens-icoon. Ik ben het zelfs dikwijls met hem eens. Ik vind hem zelfs een goede manager. Maar de politieke leiding van de Antwerpse Stadspartij laat hij beter over aan mensen die daar iets van kennen', zegt Erik De Bruyn. (Kris Goossenaerts.)
Dat Erik De Bruyn, spreekbuis van SP.A-Rood en dé grote uitdager van Caroline Gennez bij de SP.A-voorzittersverkiezingen enkele maanden geleden, café Noorderterras uitkiest als plaats voor het interview, is 'toeval.' Want het is wel de tegenpool van café Zuiderterras, dé favoriete stek van burgemeester Patrick Janssens. 'Ik ben het zelf dikwijls met hem eens. Maar ik blijf de luis in de pels van de partijleiding in Brussel en Antwerpen, als verdediger van de basis', zegt hij aan de vooravond van het groot strijdfeest van SP.A-Rood, vandaag in Mechelen.
Het stadsbestuur Janssens II maakte een kruis over de betaalde middagpauze voor de ambtenaren. De acties waarbij u vooraan op de barricade stond, lijken doodgebloed?
Erik De Bruyn: 'Ik denk niet dat de ambtenaren dat geslikt hebben. Er zijn deze maand onderhandelingen over hoe ze dat gaan invoeren. Als die voorstellen van het stadsbestuur niet in goede aarde vallen, sluit ik nieuwe acties zeker niet uit. Maar los daarvan vind ik het een heel ongezonde maatregel om dat halfuurtje af te schaffen. Ten eerste omdat het aan de mensen in de jaren zeventig werd gegeven, in ruil voor het overslaan van een loonsverhoging. Dan moeten ze nu dat loon maar teruggeven ook.'
Zo'n betaalde schaft bestaat nergens.
'In de praktijk blijven de meeste ambtenaren gewoon doorwerken tijdens de middag en eten ze hun boterhammekes tussendoor. Ondertussen blijft het loket bemand, en de bibliotheek wel open. Als je deze mensen niet meer doorbetaalt, zullen ze niet langer werken. Dan zul je een heel systeem op poten moeten zetten om die loketten en bibliotheken open te houden.'
Dan moeten jullie toch heel blij zijn, want je kan nu rustig je middaglunch nemen?
'Tja... natuurlijk. Maar in de praktijk worden de bevolking en de dienstverlening het grote slachtoffer. In veel andere gemeentes bestaat deze betaalde schafttijd inderdaad niet. Maar daar gaan de loketten 's middags gewoon dicht. Antwerpen maakt daar net het verschil, met een heel goede dienstverlening.'
Vergeef me dat ik dat ongeloofwaardig vind. Het gaat natuurlijk om het personeel dat dit extraatje verliest.
'Ook, het gaat over de twee. Het is toch niet verkeerd naar gemeenschappelijke belangen te zoeken, voor wie achter het loket zit en voor wie daar staat aan te schuiven. Kijk, het is duidelijker dat de dienstverlening ingewikkelder wordt en dat de stad waarschijnlijk meer mensen moet aanwerven. Op het einde van de rit zal het misschien zelfs duurder worden.'
Het ACV slikte deze pil al, de ACOD half en eigenlijk voert alleen de VSOA soms nog actie.
'Het ACV heeft de slechte gewoonte zijn achterban niet te raadplegen. De ACOD heeft wat dat betreft toch een betere cultuur. Misschien ook niet perfect, maar onze ACOD vertolkt toch meer wat er bij de mensen op de werkvloer leeft. Vergeet niet dat dit past in een hele evolutie van de jongste jaren, waarbij het stadspersoneel de ene inlevering na de andere moest slikken. Terwijl er steeds minder mensen bij de stad werken. We komen van 15.000, in de jaren tachtig, tot 7.000 nu, terwijl het takenpakket alleen maar toenam. Dat is het zoveelste negatief signaal van het stadsbestuur: jullie werken niet hard genoeg, jullie zijn luieriken.'
Wat vindt u van het hoofddoekenverbod achter het loket?
'Persoonlijk ben ik het daar 100 procent mee eens, al vind ik het heel spijtig dat deze discussie zo'n proporties heeft aangenomen. Uiteindelijk gaat het over een heel marginaal fenomeen, slechts enkele mensen op 7.000ambtenaren. Een openbare dienst moet zich niet enten op de emancipatie van moslimvrouwen. Als het dragen van een hoofddoek daar trouwens al toe zou bijdragen. Maar dan nog. Een openbare dienst heeft een neutraal karakter en maakt deel uit van een seculiere overheid. Het is niet dat moslimvrouwen verboden wordt om een hoofddoek te dragen. Niemand is verplicht om te solliciteren bij de stad, laat staan voor een functie aan een loket. Zelfs bij de stad zijn er nog voldoende mogelijkheden voor deze vrouwen.'
Maar nu wordt het verbod zelfs uitgebreid naar het stadsonderwijs en dat ligt zelfs binnen de SP.A moeilijk?
'Ik blijf achter het principe staan. Het aantal mensen van vreemde origine neemt toe. Op zich vind ik dat geen enkel probleem. Maar waar we wel voor moeten zorgen is dat er tussen al die mensen met al die verschillende culturele en religieuze achtergronden toch gemeenschappelijke afspraken zijn. Een aantal bindmiddelen, normen en waarden die iedereen in deze gemeenschap deelt. We moeten daar heel duidelijk over zijn, onder meer over het seculiere en neutrale karakter van een openbare dienst. Als we elke gemeenschap rechten geven om volgens eigen religieuze en culturele normen te leven, dat heb je op de duur een compleet versnipperde en verbrokkelde maatschappij.' 'Kijk, ik ben net terug als waarnemer van de verkiezingen in Pakistan. In deze islamitische republiek zitten er geen vrouwen met een hoofddoek achter het loket. Dat is daar verboden, in een functie als ambtenaar.'
De Stad is voor A, voor iedereen dus, maar ondertussen werken er amper vier procent allochtonen bij de stad?
'Dat heeft niets te maken met de hoofddoek. Wel schort er iets aan het aanwervingsbeleid. Al zit er ook iets fout bij de opleiding van allochtone jongeren. Daar moeten we extra inspanningen leveren.'
De Antwerpse SP.A schrapte zelfs 'socialisme' uit haar naam: de Stadspartij. Voelt u zich daar nog wel thuis?
'Jawel hoor, wanneer ik met de gewone leden praat. Al voel ik me al veel minder op mijn gemak bij de mensen die daar nu de plak zwaaien. Al mogen we dat ook niet karikaturiseren. Men maakt van mij gemakkelijk een anti-Patrick Janssens-icoon, maar dat neemt niet weg dat ik het op veel vlakken met hem kan vinden.'
Zoals?
'In het hoofddoekendebat bijvoorbeeld. Maar ook hoe hij de afgelopen jaren de stad heeft bestuurd. Als stadsmanager heeft hij heel wat goede zaken op de sporen gezet, de stadsontwikkeling bijvoorbeeld. Maar een goede stadsmanager is nog geen goede politieke leider. Hij moet in dat verband maar eens een keuze maken, want ideologie is niet zijn sterkste kant. Hij voelt zich goed in zijn vel als burgemeester, maar hij moet daarnaast ruimte laten voor mensen die de politieke leiding nemen over de Antwerpse SP.A. Mensen die daar iets van kennen.' 'Hij heeft dat zelf duidelijk gemaakt bij de gemeenteraadsverkiezingen, toen hij zijn Patrick-campagne los van de SP.A voerde. Ik wil hem dan ook vragen daar consequent in te zijn. Er zijn mensen die de kans moeten krijgen om het voortouw te nemen binnen de partij.'
U dus?
'Niet alleen ik, er zit heel veel politiek talent bij ons. Ik verwijt zijn dictatoriale aanpak, als manager. Bij de stad mag dat misschien, het is toch een beetje een bedrijf. Maar niet bij de SP.A, het is nefast dat hij daar overal zijn mannetjes en vrouwtjes posteert. Door alles te controleren maak je een partij monddood. Terwijl het bestaansrecht, de meerwaarde van de partij, juist is om te vertalen wat er bij de mensen leeft. De kunst van een partijleider is de vinger aan de pols houden, te weten wat er bij de basis leeft.'
Maar hij boekt wel succes bij de verkiezingen?
'In 2006 haalde hij een grote verkiezingsoverwinning. Maar we hebben intussen dat Vlaams Belang nog geen millimeter teruggedrongen. We zijn er nog altijd niet aan toe die achterban - onze achterban van vroeger - terug te winnen. Dat is het politiek project waar ik voor sta.'
Ik hoor Janssens altijd bezig over stadsontwikkeling, maar zelden over sociale vraagstukken? Voert de stad een rechts beleid?
'Dat heeft zijn geschiedenis. Tien jaar geleden moest er een grote coalitie tegen het Vlaams Blok gesmeed worden. Waar hebben al die partijen zich in kunnen vinden? In citymarketing en stadsontwikkeling. Er is niets mis mee dat er opnieuw positief over Antwerpen wordt gepraat. Maar op een gegeven ogenblik bereik je de grenzen van de citymarketing. Dat gebeurt nu. We floreren opnieuw, er wordt in Antwerpen geld verdiend als slijk. Maar heel wat sociale problemen raken niet opgelost. Nu moeten we de opbrengsten van de stadsontwikkeling doorsluizen naar de sociale noden. Door opnieuw te investeren in sociale woningbouw, in duurzame tewerkstelling, in onderwijs. Anders krijgen we een Antwerpen met twee snelheden, met grote sociale tegenstellingen.'
U vereenzelvigt u voortdurend met de basis? Maar wie vertegenwoordigt u?
'In Antwerpen hebben toch 60 procent van de leden op mij gestemd.'
Ernstig nu, denkt u dat Bob Cools of Maya Detiège écht achter u staan?
'Die twee vormen geen 60 procent. Het is niet zo dat die aan de leden kunnen zeggen: jij, jij en jij..., jullie moeten zo stemmen. Natuurlijk waren er veel mensen die rekeningen hadden te vereffenen met deze partijtop. Ik kan natuurlijk niet in de hoofden van de mensen kijken, maar probeer toch zoveel mogelijk te luisteren en te vertolken wat er leeft. Daarom heb ik zoveel mensen achter mij gekregen bij de voorzittersverkiezingen.' 'Waarom stelt men deze vraag trouwens nooit aan Caroline Gennez? Er zijn veel meer partijleden die om opportunistische redenen en om den brode op haar stemden: kabinetsmedewerkers en andere personeelsleden binnen en buiten de partij die voor het heersende regime stemden. Als je dat in rekening brengt, heeft zelfs 100 procent van de basis op mij gestemd.'
Ik zie dat u ook hét nieuwe politieke speeltje hebt: een blackberry?
(lacht) 'Je moet de technologie van het kapitalisme gebruiken om het kapitalisme te bestrijden.'
- Nationale bijeenkomst van SP.A-Rood, vandaag tussen 13.30 en 17.30uur in het Cultureel Centrum, Minderbroedersgang 5, in Mechelen.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten